Η λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που παρέχει αξιολόγηση και θεραπευτική παρέμβαση σε παιδιά και ενήλικες με διαταραχές λόγου, ομιλίας, φωνής και μάσησης-κατάποσης. Τέτοιες διαταραχές μπορεί να είναι:
- Διαταραχές άρθρωσης
- Φωνολογικές διαταραχές
- Γλωσσική καθυστέρηση
- Ειδική Γλωσσική Διαταραχή (SLI)
- Εξελικτικές διαταραχές (αυτισμός, νοητική υστέρηση, σύνδρομα)
- Νευροκινητικές διαταραχές ομιλίας (δυσπραξία, δυσαρθρία)
- Διαταραχές ροής της ομιλίας (τραυλισμός, ταχυλαλία)
- Διαταραχές φωνής
- Διαταραχές σίτισης
- Βαρηκοΐα/κώφωση
- Κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες
Είναι σύνηθες φαινόμενο παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες κατά τη σχολική ηλικία να αντιμετώπιζαν στο παρελθόν διάφορα προβλήματα λόγου (χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι όλα τα παιδιά με δυσκολίες λόγου κατά την προσχολική ηλικία θα αποκτήσουν και μαθησιακές δυσκολίες). Ειδικά στις περιπτώσεις όπου οι δυσκολίες αυτές εντοπιστούν νωρίς μπορούν να αποκατασταθούν σχετικά εύκολα με τη βοήθεια ενός ειδικού.
Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης. Υπάρχουν ωστόσο ορισμένα αναπτυξιακά ορόσημα, τα οποία όταν ξεπεραστούν, οι γονείς πρέπει να αναζητήσουν τη γνώμη ενός ειδικού.
Έως 12 μηνών το μωρό αντιδρά στους ήχους και κάνει βλεμματική επαφή. Αναγνωρίζει τη φωνή της μητέρας του. Χαμογελάει όταν του μιλάνε. Ανταποκρίνεται στο όνομά του. Γυρνάει το κεφάλι του προς την πηγή του ήχου και διαθέτει κάποιο βασικό λεξιλόγιο.
Έως 2 ετών το λεξιλόγιο του παιδιού αποτελείται από 20-50 λέξεις. Υπακούει σε απλές εντολές. Χρησιμοποιεί δύο λέξεις για να σχηματίσει φράσεις. Κάνει συμβολικό παιχνίδι (π.χ. ταΐζει κούκλα-μωρό).
Έως 3 ετών κάνει και απαντάει σε ερωτήσεις. Κάνει απλές προτάσεις. Μπορεί να παρακολουθήσει ένα διάλογο. Του αρέσουν τα παραμύθια και τα παρακολουθεί με ενδιαφέρον.
Έως 4 ετών απαντάει σε όλα τα είδη ερωτήσεων. Μπορεί να διηγηθεί τις εμπειρίες του και γίνεται κατανοητό και από ανθρώπους που δεν το γνωρίζουν. Η γραμματική και το συντακτικό της ομιλίας του πλησιάζει περισσότερο σε αυτή των ενηλίκων.
Πότε πρέπει να απευθυνθούμε σε λογοθεραπευτή;
- Όταν δεν μπορεί να αρθρώσει κάποιους ήχους της ομιλίας ή τους αντικαθιστά με κάποιους άλλους
- Όταν η ομιλία του είναι δυσκατάληπτη σε τρίτους
- Όταν δεν μιλάει ακόμα ενώ θα έπρεπε να μιλάει σύμφωνα με την ηλικία του
- Όταν το λεξιλόγιό του είναι φτωχό και δυσανάλογο της ηλικίας του
- Όταν δυσκολεύεται να εκφράσει με τις κατάλληλες λέξεις τις σκέψεις του
- Όταν κάνει γραμματικά ή συντακτικά λάθη
- Όταν δυσκολεύεται να περιγράψει απλές εικόνες και να αφηγηθεί απλά γεγονότα
- Όταν δυσκολεύεται στην έναρξη και διατήρηση της συζήτησης εντός θέματος
- Όταν δυσκολεύεται να παράγει ή να κατανοήσει απλές ή σύνθετες προτάσεις
- Όταν παρατηρείται έλλειψη προσπάθειας ή αδιαφορία να επικοινωνήσει μαζί μας
- Όταν το παιχνίδι του συχνά δεν είναι συμβατό με το παιχνίδι άλλων παιδιών της ηλικίας του
- Όταν παρουσιάζει στερεοτυπίες ως προς ένα αντικείμενο, μια συνήθεια/χειρονομία ή συνδυασμό αυτών
- Όταν τραυλίζει
- Όταν έχει δυσκολίες σίτισης/κατάποσης
- Όταν παρατηρούνται προβλήματα φωνής (που σχετίζονται με τον τόνο την ένταση ή την ποιότητα)