Με τον όρο «πρώιμη παρέμβαση» αναφερόμαστε στις θεραπευτικές παρεμβάσεις που παρέχονται σε παιδιά βρεφικής ή νηπιακής ηλικίας με καθυστέρηση σε έναν ή περισσότερους τομείς της ανάπτυξής τους (κινητικό, γνωστικό, επικοινωνιακό κ.λπ.).
Περιλαμβάνει προγράμματα διαφόρων ειδικοτήτων (λογοθεραπευτής, εργοθεραπευτής, ψυχολόγος, παιδοψυχίατρος, φυσικοθεραπευτής κ.λπ.), ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε παιδιού. Παρά το γεγονός ότι μπορεί να παρέχονται και ομαδικές θεραπείες, το κάθε πρόγραμμα είναι εξατομικευμένο και στοχευμένο στις ατομικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες κάθε παιδιού.
Πότε ένα παιδί ενδέχεται να χρειάζεται πρόγραμμα πρώιμης παρέμβασης;
- Όταν ανήκει σε ομάδα «υψηλού κινδύνου» για την εμφάνιση αναπτυξιακών και άλλων διαταραχών (πρόωρα, βρέφη με ιδιαίτερα χαμηλό βάρος γέννησης, νεογνά που υπέστησαν χειρουργικές επεμβάσεις αμέσως μετά την γέννηση ή με εκ γενετής διαταραχές όπως σύνδρομα που σχετίζονται με αναπτυξιακή καθυστέρηση)
- Όταν καθυστέρησε να κατακτήσει βασικά αναπτυξιακά στάδια (στήριξη κεφαλής και κορμού, βάδιση, ομιλία)
- Όταν φαίνεται να κατακτά τις διάφορες δεξιότητες με πιο αργούς ρυθμούς συγκριτικά με συνομήλικα παιδιά
- Όταν δυσκολεύεται ή αδυνατεί να αυτοεξυπηρετηθεί στις διάφορες δραστηριότητες της καθημερινότητάς του (ένδυση, τουαλέτα, πλύσιμο χεριών/δοντιών κ.λπ.)
Βασικοί στόχοι ενός προγράμματος πρώιμης παρέμβασης είναι:
- Η προαγωγή της υγείας του παιδιού
- Η ενίσχυση των ήδη υπαρχουσών και εμφανιζόμενων ικανοτήτων και δεξιοτήτων του παιδιού
- Η κατάκτηση και εδραίωση νέων ικανοτήτων και δεξιοτήτων
- Η ελαχιστοποίηση της αναπτυξιακής καθυστέρησης
- Η αντιμετώπιση τυχόν κινητικών, αισθητηριακών, γνωστικοαντιληπτικών, επικοινωνιακών και συναισθηματικών ελλειμμάτων
- Η αποτροπή λειτουργικών περιορισμών
- Η ψυχολογική προετοιμασία των γονέων και όλου του οικογενειακού περιβάλλοντος
- Οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν ότι όσο νωρίτερα εμπλακεί το παιδί τους στη θεραπευτική διαδικασία τόσο καλύτερη θα είναι και η πρόγνωση καθώς τα αναπτυξιακά οφέλη γι’ αυτά τα παιδιά είναι περισσότερα και πιο ποιοτικά. Αυτό συμβαίνει καθώς οι δεξιότητές τους δουλεύονται και ενεργοποιούνται από πολύ νωρίς.